مطالعه محیط تشکیل و عوامل کنترل کننده کانه زائی کانسار مس شمال خاور نارباغی، ساوه

مجری طرح: دکتر سید مهران حیدری 

همکار: مهندس سارا صفوی 

سال: 1399

کانسار شمال‌شرق نارباغی در بخش مرکزی کمربند ماگمایی ارومیه-دختر قرار دارد. عمده واحدهای سنگی در این کانسار متعلق به دوران سنوزوئیک و شامل سنگ‌های آتشفشانی-رسوبی ائوسن و توده‌های نفوذی نیمه عمیق به سن الیگومیوسن می باشند. دو گسل‌ اصلی در شمال و جنوب کانسار قرار داشته که کنترل کننده جایگیری توده‌های نفوذی بوده و دارای روند شمال‌غرب-جنوب‌شرق تا غربی-شرقی با سازوکار راستگرد امتدادلغز هستند. کانه‌زایی مذکور به لحاظ نوع دگرسانی‌های هیدروترمالی و روند تکوین کانه‌زایی در ارتباط با برشی شدن و ته نشست سولفید و سولفوسالت‌های مس است و مهمترین دگرسانی‌های آن شامل دگرسانی‌های سیلیسی، آرژیلیک، پروپیلیتیک، تورمالینی، سریسیتی، کربناتی و سیلیسی-سولفیدی است که می‌توان بطور واضح در کانسار آنها را پی‌جویی نمود. کانی‌های اصلی آن پیریت، کالکوپیریت، مالاکیت، آزوریت، اسفالریت، تناتیت-تترائدریت بصورت رگه-رگچه‌ای، پرکننده فضای خالی، برشی و دانه پراکنده در کانسار حضور دارند. این کانه‌زایی در یک مجموعه آتشفشانی کالکوآلکالن و در ارتباط مستقیم با گسل‌ها و شکستگی‌ها قرار گرفته است. کانه‌زایی در این کانسار، تحت شرایط متوسط دمایی 5/187 درجه سانتی‌گراد و شوری 23 تا 31% NaCl تشکیل شده است. کانسار در یک محیط آتشفشانی (کمان آتشفشانی) قرار دارد که خود تاییدی بر تشکیل آن در اعماق و دمای کم است. بنابراین، کانسار شمال‌شرق نارباغی را می‌توان در گروه کانسارهای اپی‌ترمال مرتبط با توده‌های نیمه عمیق در کمان ماگمایی در نظر گرفت.
کلید واژه: مس، ائوسن، اپی‌ترمال، ساوه، شمال شرق نارباغی.