ریخت زمین ساخت و ارزه زمین ساخت بلوک سبزوار

مجری طرح: دکتر حمید نظری 

سال: 1394

فلات ایران به دلیل موقعیت ویژه زمین ساختی در کمربند کوهزایی آلپ-هیمالیا از لرزه خیزترین مناطق جهان است و در طی سده های اخیر چندین زلزله ویرانگر را تجربه کرده است. صدمات و خسارت های جانی و مالی فراوان در پی وقوع این زمین لرزه ها، لزوم بازنگری و مقابله جدی با زمین لرزه ها در پهنه وسیعی را یادآور شد. در همین راستا، تحلیل خطر زمین لزره در گستره چهار گوش سبزوار با طول جغرافیایی 57-30/ 58درجه خاوری و عرض جغرافیایی 35-36 درجه شمالی  با بکارگیری روشهای احتمالاتی متداول انجام شده است و خطر لرزه ای به صورت نقشه های پربندی هم شتاب به عنوان الگویی برای برآورد خطر لرزه ای در طراحی سازه های مقاوم در برابر زمین لرزه ارائه شده است.
در رویکرد احتمالاتی برآورد خطر زمین لرزه، به منظور لحاظ عدم قطعیت های همراه با داده های موجود از قبیل بزرگی و مکان زمین لرزه ها، موقعیت چشمه های بالقوه لرزه ای و ویژگی های ساختارهای فعال لرزه ای، پارامترهای تحلیل به صورت احتمالاتی معرفی می گردند و با این ترتیب امکان تعیین پارامتر جنبش زمین با یک احتمال مشخص فراهم می شود. 
برای به حداقل رساندن عدم قطعیت ها و خطاهای احتمالاتی، تحلیل تفسیر در مطالعه حاضر بر اساس تلفیق آخرین نقشه ها، گزارش ها، اسناد، مدارک علمی و داده های موجود انجام شده است. در بخش نخست، با پژوهش در منابع مختلف و قضاوت های کارشناسانه فهرست زمین لرزه ها در گستره شمال خاوری ایران براساس قابل اعتماد ترین و کامل ترین منابع تدوین گردیده است. مراحل گردآوری، پردازش و بررسی ویژگیهای آماری فهرست زمین لرزه ها در گستره مورد مطالعه در جلد اول این گزارش ارائه شده است. 
در بخش بعدی از این مطالعه (گزارش حاضر) چشمه های لرزه زا با تلفیق شواهد زمین شناسی، زمین ساختی و زلزله شناسی به صورت پهنه ای به عنوان چشمه های بالقوه زمین لرزه های آتی در گستره طرح تعیین گردید. سپس تخمین مدل لرزه ای در هریک از چشمه ها به صورت ضرایب لرزه خیزی  و بزرگای بیشینه با کاربرد آخرین روش های متداول انجام گرفت و با اتخاذ روابط میرایی مناسب خطر لرزه ای در سطوح مختلف احتمالاتی محاسبه شد. عدم اطمینان در محاسبه پارامتر جنبش زمین با یک احتمال معین که با توجه به کمبود داده های لرزه ای در گستره شمال خاوری ایران و ناشناخته بودن نرخ لغزش گسله ها دور از انتظار نیست، در مطالعه جامع حاضر گنجانده شده است و برآورد نهایی خطر لرزه ای بر اساس قضاوت هایی درست مهندسی،  قراردادهای احتمالاتی متداول و اعمال رویکرد نوین درخت منطقی در تحلیل خطر لرزه ای ارائه شده است.