تدوین‎ ‎دستورالعمل‎ ‎ارزیابی‎ ‎زیست‌محیطی،‎ ‎ضوابط‎ ‎و‎ ‎پروتکل‌های‎ ‎پایش‎ ‎آلودگی سدهای باطله

مجری: پژوهشکده علوم زمین 

سال: 1400

مجموعه گزارش‌های حاضر با هدف ساماندهی وضعیت زیست‌محیطی سدهای باطله، تهیه دستوالعمل مربوط به مکانیابی، پایش و نیز شیوه انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی تاسیسات نگهداری مواد باطله و بخصوص سدهای باطله تهیه شده‌است. دستیابی به این اهداف، مستلزم شناخت همه‌جانبه پارامترهایی است که در طول چرخه عمر تاسیسات نگهداری مواد باطله، از فاز طراحی و برنامه‌ریزی، تا فاز پس از بستن،  به‌نحوی بر محیط زیست تاثیر گذار هستند. 
در جلد اول مجموعه، مواد باطله و انواع آنها و ویژگی‌های فیزیکو-شیمیایی و فنی- مهندسی معرفی شده‌اند. در اینجا، روش‌های مدیریت و دفع باطله‌های فراوری شامل انواع تاسیسات نگهداری مواد باطله بر اساس روش ساخت و نوع مصالح و دیگر رده‌بندی‌های موجود تشریح شده و کاربرد هر یک و معایب و مزایای آنها برای باطله‌های مختلف و در قیاس با یکدیگر مورد بحث قرار گرفته است. مخاطرات و اثرات زیست‌محیطی تاسیسات نگهداری مواد باطله بر کلیه پارامترهای محیط زیست فیزیکی، بیولوژیکی و اجتماعی- اقتصادی به همراه مثال‌های تجربی در کشورهای مختلف در جلد دوم توضیح داده شده و قوانین و مقررات مرتبط با سدهای باطله در سطح جهان در جلد سوم ارائه شده است. جلد چهارم به اصول و ملاحظات مکانیابی سدهای باطله می‌پردازد و متغیرها، عناصر و ملاحظات طراحی این تاسیسات از منظر زیست‌محیطی در جلد پنجم مطرح می‌شود. معیارها و فناوری‌های برنامه بستن و بازسازی و پس از آن، با توجه ویژه به ملاحظات پایداری، هیدرولوژیکی و آلایندگی، در فصل ششم تشریح شده‌است. طرح حاضر کلیه ابعاد برنامه های نظارت، پایش و کنترل بر تاسیسات نگهداری مواد باطله را در انواع فرم‌های کمی و کیفی، معمول و تخصصی، بصری و با استفاده از ابزار دقیق در تواترهای زمانی مختلف با بیان نقش فناوری و سامانه‌های مهندسی در پایش را در جلد هفتم و هشتم ارائه می‌دهد. 
گزارش‌های حاضر برمبنای مطالعه گسترده به‌روزترین منابع معتبر بین‌المللی شامل دستورالعمل‌های جهانی، استانداردها، کتاب‌ها و مقالات علمی تهیه شده‌اند، به‌طوری‌که یک جلد از مجموعه گزارش‌های ارائه شده، به‌تفصیل به معرفی قوانین و دستورالعمل‌های کلان جاری در کشورهای پیشرو و سازمان‌های مرجع تهیه‌کننده دستورالعمل‌های مدیریت مواد باطله در جهان پرداخته است. همچنین قوانین، ضوابط و مصوبات ملی به عنوان پشتوانه این مطالعات ارائه شده اند.