گروه پژوهشی زمین شناسی کاربردی

مدیر گروه: دکتر محمدرضا شیخ الاسلامی 

اساتید مربوطه: دکتر محمدرضا قاسمی، دکتر مرتضی طالبیان، دکتر مرتضی خلعت‌بری جعفری، دکتر مهدی محمدی ویژه

 

معرفی

زمین‌شناسی کاربردی، دانش به‌کارگیری اصول، مفاهیم و روش‌های علوم زمین برای حل مسائل عملی در حوزه‌های اکتشاف منابع، مهندسی، محیط‌زیست و برنامه‌ریزی‌های عمرانی است. این شاخه از زمین‌شناسی، پلی است بین علوم پایه زمین و نیازهای فنی و اقتصادی جامعه، که با تمرکز بر مطالعه و تحلیل شرایط زمین‌شناختی، به دنبال ارائه راه‌حل‌هایی برای بهره‌برداری ایمن و پایدار از منابع زمین و کاهش مخاطرات طبیعی است. این گروه با تکیه بر علوم مختلفی چون زمین‌شناسی مهندسی، هیدروژئولوژی، ژئوتکنیک، زمین‌شناسی نفت، زمین‌شناسی زیستمحیطی و دورسنجی، به بررسی و مدلسازی رفتار مواد و سازندهای زمین در مواجهه با پروژه‌های انسانی می‌پردازد.

وظایف و اهداف گروه پژوهشی زمین‌شناسی کاربردی

  • مطالعه و ارزیابی مخاطرات زمین‌شناختی: مانند زلزله، زمین‌لغزش، فرونشست و سیل، و ارائه راهکارهای کاهش ریسک.
  • مکانیک سنگ و خاک؛ بررسی ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی سنگ‌ها و خاک‌ها برای پروژه‌های عمرانی مانند سدها، تونل‌ها، سازه‌های بزرگ و معادن.
  • هیدروژئولوژی و منابع آب: اکتشاف، مدیریت و حفاظت از منابع آب زیرزمینی، بررسی آلودگی‌های آبخوان‌ها و طراحی سیستم‌های پایش.
  • زمین‌شناسی مهندسی و ژئوتکنیک: انجام مطالعات پایه و تفصیلی برای پی‌سازی و طراحی فونداسیون سازه‌ها، تحلیل پایداری شیب‌ها و بهبود زمین.
  • زمین‌شناسی نفت و انرژی: مطالعه سازندهای مخزنی، سنگ‌منبع و سنگ‌پوشش، تحلیل تله‌های نفتی و ارزیابی پتانسیل هیدروکربوری حوضه‌های رسوبی.
  • زمین‌شناسی زیستمحیطی: پالایش آلودگی‌های خاک و آب‌های زیرزمینی، مکانیابی دفن پسماند و بررسی تأثیر فعالیت‌های معدنی و صنعتی بر محیط‌زیست.
  • ژئومورفولوژی کاربردی و آمایش سرزمین: بررسی شکل‌زمین و فرآیندهای شکل‌دهنده آن برای برنامه‌ریزی کاربری اراضی، توسعه شهری و مدیریت حوضه‌های آبخیز.
  • دورسنجی و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS): پردازش و تفسیر تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های جغرافیایی برای تهیه نقشه‌های موضوعی، پایش تغییرات محیطی و پشتیبانی از تصمیم‌گیری.
  • مدلسازی و شبیه‌سازی داده‌های زمین‌شناختی: استفاده از روش‌های زمین‌آماری و نرم‌افزارهای تخصصی برای مدل‌سازی سه‌بعدی زیرسطح، تحلیل عدم قطعیت و بهینه‌سازی طرح‌ها.
  • توانمندسازی دانشجویان و محققان: از طریق مشارکت در پروژه‌های کاربردی و میدانی، و آشنایی با استانداردها و روش‌های نوین مطالعاتی.
  • توسعه و بکارگیری روش‌های پیشرفته: در حوزه‌های ژئوفیزیک اکتشافی، حفاری، نمونه‌برداری و آزمایش‌های برجا (in-situ) و آزمایشگاهی.

این گروه پژوهشی با هدف تأمین نیازهای تخصصی صنعت و جامعه، به تربیت نیروهای متخصص و تولید دانش فنی در حوزه‌های حیاتی زمین‌شناسی کاربردی می‌پردازد.