دکتر راضیه لک با بیان که در پیوست این کرسی  از مطالعه در خصوص خلیج فارس با عنوان Persian Gulf  استفاده شده است، افزود: این سند در سایت‌های سازمان‌های بین المللی بارگذاری شده است و این یک موفقیت برای ایران محسوب می‌شود که از سوی یک نهاد بین المللی نام «خیلج فارس» به ثبت رسیده است.

وی از جمله مخاطرات زمین‌شناختی ساحلی به مخاطرات ساحلی و دریایی استان هرمزگان اشاره کرد و افزود: بالا آمدن سطح آب دریا، تغییر اقلیم و خشک شدن برخی مناطق ساحلی، طوفان‌های گرد و غبار، مخاطرات زیست محیطی و آلودگی مناطق ساحلی و دریایی، آسیب دیدن اکوسیستم‌های حساس ساحلی، طوفان‌های حاره‌ای، لغزش‌های دریایی، مخاطرات مرتبط با فرسایش و رسوب‌گذاری و سونامی از جمله این مخاطرات ساحلی به شمار می‌روند.

لک، اطلاعات پایه را از نیازهای اولیه برای پایش این مخاطرات ذکر کرد و ادامه داد: برای پیشگیری و مقابله و یا سازگاری با مخاطرات دریایی نیاز به اطلاعات پایه مختلف در محیط های ساحلی و دریایی داریم که این اطلاعات توسط ارگان‌های دریایی به مانند سازمان بنادر و دریانوردی، سازمان شیلات، سازمان محیط زیست، سازمان زمین‌شناسی، سازمان جغرافیایی ارتش و همچنین دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی تولید می‌شوند.

وی نمونه تهیه این نقشه‌ها را سازمان زمین‌شناسی دانست که بیش از یک دهه اطلاعات ارزشمندی از بستر خلیج‌فارس در خصوص رسوبات آن تهیه کرده است.

وی نقشه اطلس آلودگی های این حوضه آبریز برای ۶۳ عنصر را از دیگر اطلاعات پایه در خصوص خلیج فارس عنوان کرد که از سوی سازمان زمین‌شناسی و اکتافات‌معدنی کشورتهیه شده است.

مطالعات رسوبات خلیج‌فارس

رییس پژوهشکده  علو‌زمین به بیان برخی مطالعات انجام شده از سوی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در خصوص رسوبات خلیج فارس پرداخت و ادامه داد: ما در مطالعاتی که بر روی رسوبات دو منطقه بین بندرعباس و قشم و همچنبن در بوشهر خلیج‌فارس داشتیم، رسوبات مربوط به ۶۹۰۰ سال گذشته را مشاهده کردیم و این نشان از وقوع یک رخداد عظیم در این مناطق دارد.

وی در اینباره توضیح داد: ما در مغزه هایی که از این مناطق برداشت کردیم، متوجه شدیم که در رخدادی که ۶۹۰۰ سال قبل رخ داده، رسوبات این حوضه آبریز وارونه شده، به گونه‌ای که قلوه‌های سنگ بسیار بزرگی همراه با رسوبات نرم با خود آورده است.

لک اضافه کرد: زمانی که مقاله این مطالعات را در یک همایش بین‌المللی دریایی در بوشهر ارائه کردم، چند نفر از متخصصان این سوال را مطرح کردند که این رسوبات می‌تواند مربوط به طوفان نوح باشد و این ایده را در ذهن ما ایجاد کرد که احتمال داده می‌شود که این رسوبات مربوط طوفان نوح باشد.

ساخت جزایر مصنوعی در خلیج فارس

وی ضمن هشدار به ساخت جزایر مصنوعی در خلیج فارس، گفت: ساخت و ساز جزایر مصنوعی از سوی کشور امارات یکی از مسائلی است که از سوی این کشور با اهداف توریستی در حال انجام است.

وی ادامه داد: علاوه بر ساخت این جزایر شاهد ساخت یکسری ساختارهای موازی با خلیج فارس هستیم که هیچ هدف توریستی ندارد و رصد ما نشان داد که این ساختارها موازی با دریا موجب افزایش نرخ رسوبگذاری تا ۱۰۰ برابر می‌شود.

رئیس پژوهشکده علو‌زمین با بیان اینکه کشور امارات در حال ساخت یک سری ساختارهایی باریک، کم‌عرض، طویل و موازی با ساحل که کاربرد تفریحی نیز ندارند است، اضافه کرد: این امر می‌تواند خطری برای ما در آینده باشد چرا که اگر امارات بتواند با این ساختارها، ساحل خود را توسعه دهد، شاید در آینده ادعایی در خصوص جزیره ابوموسی داشته باشد.

سونامی در خلیج فارس

وی سونامی را مجموعه‌ای از موج‌های بسیار طولانی دانست که گاهی فاصله بین دو قله موج به صدها کیلومتر می‌رسد و گفت: در دریای عمان یعنی از تنگه هرمز تا مرز بین ایران و پاکستان امکان سونامی وجود دارد. بیشترین امکان برای آن، وجود گسلی بزرگ است که زمینلرزه ای شدید را در این ناحیه ایجاد می کند و در نتیجه آن با جابه جایی آب کف دریا، احتمال وقوع پدیده ای همانند سونامی در تمامی نقاط ساحل مکران وجود دارد.

به گفته وی آثار تاریخی به جا مانده نشان می‌دهد که در منطقه مکران شامل ایران و پاکستان، زلزله‌های بزرگی رخ داده است، نمونه آن در نوامبر ۱۹۴۵ و در منطقه "سابداکشن" زون مکران در نزدیکی سواحل پاکستان است که با بزرگی ۸.۱، سونامی را بوجود آورد که سواحل عمان را تحت تاثیر قرار داد.

لک خاطرنشان کرد: بر اثر این سونامی، در نواحی ساحلی پاکستان بیشترین ارتفاع امواج سونامی به حدود ۱۳ متر رسید و حدود ۴ هزار نفر کشته شده و درکراچی نیز ارتفاع امواج به حدود ۲ متر رسید، ضمن آنکه در "پسنی" و "اورماره" شکست‌های اساسی و عمده‌ای در زمین پدید آمد و در بعضی نقاط تا حدود یک متر و نیم زمین، پایین افتاده بود.

وی تاکید کرد: دو زلزله سال‌های اخیر جزیره قشم شاید مثال بارزتری از اهمیت توان لرزه خیزی گسل‌های زون زاگرس در بستر دریا باشد. مرکز کانونی این دو زلزله در داخل جزیره قشم قرار دارد و با این حال ره گیری و شناخت دقیق این گونه گسل‌ها جهت برآورد بیشینه زلزله احتمالی رخ داده، حائز اهمیت است.

این محقق حوزه زمین شناختی خاطر نشان کرد: گسل‌های شناخته شده در منطقه و رو مرکز زلزله های رخ داده نشان از ادامه روند گسل ها در بستر دریا دارد.

رخداد فاجعه زیست محیطی برای جنگل های حّرا همانند دریاچه ارومیه

لک با اشاره به ساخت پل خلیج فارس توضیح داد: ما یکسری مطالعات دقیق برای بررسی زیر بستر در خلیج‌فارس انجام دادیم و نتایج نشان داد که در تنگه خوران طی هزاران سال حتی یک متر رسوبات در این منطقه نشست نداشته است و این امر حاکی از یک جریان بسیار شدید جزر و مدی در این منطقه است که رسوبات با مد وارد این تنگه می‌شود و با یک جریان جزری، این رسوبات از تنگه خوران خارج می شود و از این طریق یک ساز و کار بالانسی میان میزان رسوبات وارد شده و خارج شده در جنگل‌های حرا وجود دارد.

وی اضافه کرد: حال اگر  به هر دلیلی در تنگه خوران جلوی این روند ورود و خروج رسوبات جلوگیری شود، این رسوبات در جنگل حرا باقی خواهد ماند.

این محقق حوزه زمین‌شناسی خاطر نشان کرد: با احداث پل خلیج فارس در این منطقه، ساختارهایی در بستر دریا ایجاد خواهد شد که می تواند عاملی برای تغییر وضعیت رسوبات وارد شده به جنگل های حرا باشد و احتمال می رود که یک عاملی برای آسیب رساندن به این جنگل‌ها باشد و ایجاد پل می تواند وضعیتی همانند وضعیت دریاچه ارومیه ایجاد کند.

لک یادآور شد: از این رو توصیه می شود که برای ساخت این پل حتما مطالعات دقیق تری در تنگه خوران صورت گیرد تا پلی در راستای توسعه پایدار در این منطقه ایجاد شود.

شایان ذکر است؛ آغاز به‌کار رسمی کرسی یونسکو در مخاطرات زمین‌شناختی ساحلی به میزبانی کشتی کاوشگر خلیج‌فارس در قشم برگزار شد.