نگاهی به دیرینه اقلیم ، تمدن و زمین لرزه در کرانه جنوب خاوری کاسپین در گذر هولوسن

مجری طرح: دکتر حمید نظری 

سال: ۱۳۹۵ 

مردمانی که در مکانهای باستانی مازندران همچون غار کمیشان ، هوتو و کمربند زندگی می کردند پس از بیرون آمدن از غار ، آرام آرام مایه پیدایش گوهرتپه شدند . مردمان گوهرتپه با گذشت زمان ، با از بین رفتن زیست گاه های پیشین به جایگاههای بالاتر آمده اند . در ابتدا آرایه زندگی روستانشینی داشته ، سپس نگرش شهرنشینی در آن حاکم شده است . مطالعات باستان شناسی اشاره به قدمت هفت هزار ساله این منطقه دارد و یافتههای دوران مفرغ ( هزاره سوم ) تا عصر آهن II ( اواسط هزاره دوم ق.م ) را آشکار می سازد . در این پژوهش بررسیهای لرزه شناسی باستانی با تکیه بر دانش پارینه لرزه شناسی بر روی سامانه گسلی خزر در سایت پیش از تاریخ گوهرتپه در ناحیه بهشهر استان مازندران انجام گرفته است . بررسیهای پارینه لرزه شناسی به روش میدانی در ترانشه باستان شناسی سایت گوهرتپه صورت گرفته و دادههای ژئوفیزیکی ( GPR و ژئوالکتریک ) از محدوده در مقیاس مناسب مورد بررسی قرار گرفته است . بر پایه انجام پژوهشهای پارینه لرزه شناسی پنج رویداد زمین لرزه ای در بازه زمانی ۱۱۰ = ۳۶۳۹ تا ۱۳۲ ± ۴۷۲۰ سال گذشته ، با بزرگای حدود ۶ / ۲-۷ در مقیاس بزرگای گشتاوری ( Mw ) شناسایی شده است . بیشینه جابجایی قائم شناسایی شده در مشاهدات پارینه لرزه شناسی توسط برداشتهای ژئوفیزیکی و دادههای GPR نیز تائید شده است . همچنین دوره بازگشت میانگین رخدادهای زمین لرزه ای در حدود ۳۳۰ سال برآورد گردیده است . براساس بررسیهای لرزه شناسی باستانی انجام گرفته در منطقه ، مشخص گردیده است که وقوع رخدادهای زمین لرزه ای در منطقه سبب از بین رفتن و یا کوچ و مهاجرت مردمان پیش از تاریخ گوهرتپه در محدوده زمانی چند صد سال شده است.