ارائه پژوهش‌های زمین‌شناسان ایرانی در پنجمین کنفرانس علوم زمین مدیترانه

در پنجمین کنفرانس علوم‌ زمین مدیترانه (MedGU 2025 : The 5th Mediterranean Geosciences Union Annual Meeting)، که در تاریخ 10 تا 12 نوامبر 2025 در شهر آتن کشور یونان برگزار شد، ۳ تن از اعضای هیات علمی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور و پژوهشکده علوم زمین، جدیدترین یافته‌های علمی خود را در حوزه مخاطرات زمین‌شناختی و تغییرات اقلیمی ارائه کردند.

به گزارش روابط‌عمومی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و پژوهشکده علوم زمین، دکتر راضیه لک، رئیس پژوهشکده علوم زمین، در سخنرانی خود با عنوان «مخاطرات ساحلی دریاهای ایران و پیشنهادات برای استراتژی محافظت از سواحل به تفکیک هر یک از دریاها» را ارائه نمود و در آن بر ضرورت تدوین راهبردهای ملی برای حفاظت از زون‌های ساحلی ایران در برابر مخاطرات طبیعی و انسانی تأکید کرد.

وی با اشاره به مطالعات انجام‌شده در پهنه‌های ساحلی کشور گفت:در سواحل جنوبی دریای خزر، نقش مخاطرات طبیعی پر رنگ تر است. نوسانات سریع سطح آب دریا اصلی‌ترین تهدید محسوب می‌شود؛ پدیده‌ای که گاه موجب پیشروی دریا و غرق‌شدن اراضی ساحلی و گاه سبب پس‌روی آب و خشک‌شدن تالاب‌ها و بنادر می‌شود.

دکتر لک مدیریت دقیق سواحل متناسب با این نوسانات را مهم‌ترین استراتژی حفاظتی برای مناطق شرقی و جنوب‌شرقی کاسپین دانست.

وی همچنین درباره سایر دریاهای ایران افزود:در دریای عمان، فرسایش ناشی از امواج و وقوع سیکلون‌های حاره‌ای جدی‌ترین ریسک نواحی ساحلی به شمار می‌رود، در حالی که در سواحل خلیج فارس، نقش مخاطرات با منشا انسانی از جمله آلودگی‌های دریایی و افزایش نرخ رسوب‌گذاری ناشی از ساخت جزایر مصنوعی امارات مهم‌ترین تهدید زیست‌محیطی محسوب می‌شوند.

در بخش دیگری از این کنفرانس، دکتر علیرضا واعظی، عضو هیئت علمی و مدیر بهسازی و توانمندسازی پژوهشکده علوم زمین، به ارائه پژوهش خود با عنوان «تغییرات بادهای غربی عرض‌های میانی و تأثیرات هیدروکلیماتیک آن بر پهنه ایرانی زاگرس: از آخرین بیشینه یخچالی تا میانه سده بیست و یکم» پرداخت.

وی در این سخنرانی به بررسی تغییرات بلندمدت سامانه بادهای غربی و نقش آن در شکل‌گیری الگوهای بارش، دما و منابع آبی در گستره زاگرس پرداخت و تأکید کرد که شناخت این تغییرات، برای پیش‌بینی روندهای اقلیمی آینده و مدیریت منابع آب کشور ضروری است.

دکتر حمید نظری، عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم زمین‌ و رئیس کرسی یونسکو در مخاطرات زمین‌شناسی ساحلی، نیز با مقاله تحت عنوان هیدروژن سفید و سرزمین‌های افیولیتی در ایران به ایراد سخنرانی پرداخت. این مقاله به بررسی جامع هیدروژن طبیعی یا هیدروژن سفید می‌پردازد؛ نوعی هیدروژن با منشأ زمین‌شناسی که به‌طور خودبه‌خودی در پوسته و گوشته زمین تولید می‌شود. در این پژوهش، ضمن مقایسه هیدروژن سفید با انواع دیگر هیدروژن‌ مانند سبز، آبی و خاکستری، به فرایندهای زمین‌زادی تولید آن همچون سرپنتینیزاسیون سنگ‌های اولترامافیک و نقش آن در کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و دستیابی به انرژی پاک پرداخته شده است. همچنین مقاله بر اهمیت اکتشاف، استخراج و کاربرد بالقوه این منبع در توسعه پایدار و گذار به اقتصاد کم‌کربن تأکید دارد.این کنفرانس با حضور زمین‌شناسان برجسته سراسر دنیا برگزار شد و یافته‌های جدید دانشمندان ایرانی مورد توجه ویژه شرکت‌کنندگان قرار گرفت.