گسلههای بنیادی پهنه ساختاری آذربایجان
سامانه گسله منجيل، ماسوله، خلخال Manjil, Masuleh, Khalkhal Fault
درازاي اين گسله نزدیک به 280 کيلومتر است. اين گسل از جنوب باختر جيرنده در خاور تا نزديکي نمين در شمال باختر ادامه دارد (شکل 4-49). راستاي گسل در بخش اصلي آن در خاور، شمال باختري است. شيب گسل به سوي شمال خاور- خاور است و در راستاي آن سنگهاي پرمين، ترياس و ائوسن بر روي سنگهاي ائوسن و نئوژن رانده شده است. انتهاي باختري گسل جيرنده به اين گسل ميرسد. گسل منجيل از روستاي هرزبيل عبور ميکند و يال جنوبي تاقديسي را که در فراديواره گسل رودبار قرار گرفته است، ميبرد. خطواره هاي مغناطيسي F-277 و F-278 (Yousefi and Friedberg, 1978 ) با محل گسل منجيل مطابقت دارند.
با توجه به زمين شناسي ناحيه به نظر ميرسد سازوکار اين گسل به طور عمده از نوع راندگي باشد. بيشترين مولفه جابجايي راندگی اين گسل در شمال باختر رودبار ديده ميشود که در اين ناحيه سنگهاي دگرگوني پالئوزوييک بر روي سنگهاي مزوزوييک رانده شدهاند. به سوي شمال باختر و جنوب خاور از جابجايي شيب لغز گسل کاسته ميشود، به طوري که در شمال باختر، سنگهاي آتشفشاني ائوسن را در کنار نهشته هاي نئوژن و کواترنري قرار ميدهد و در جنوب خاور، سنگهاي نادگرگوني پالئوزوييک پسين، ژوراسيک و ائوسن را در کنار هم قرار ميدهد (Nazari et al., 1998) . در بخش عمدهاي از درازاي گسل منجيل، رخنمونهاي فراديواره از نهشتههاي نئوژن تشکيل شده است که در پيش بوم گسل ياد شده و در حوضهاي بين کوهستاني تشکيل شدهاند. (جدول 2-4).
زمين لرزه ويرانگر 30 دسامبر 1863 ميلادي هير- اردبيل با عملکرد سامانه گسله منجيل، ماسوله، خلخال پيوند داشته است. در طي اين زمين لرزه بين هير و باکلور، زمين لغزههاي بسياري به راه افتاد.پيشلرزه ويرانگر 2 ژانويه 1896 ميلادي و زمينلرزه اصلي 4 ژانويه 1896 ميلادي خلخال-سنگاور نيز با گسل منجيل در پيوند دانستهاند ( قاسمی و قرشی، 2004).