گسلههای بنیادی پهنه ساختاری آذربایجان
گسله مراغه Maragheh Fault
گسله مراغه، در قالب یک پهنه گسلی کم و بیش موازی، از پای کوههای قزلداغی و گوی پشتی، درشمال باختری شهر مراغه، آغاز شده و با راستای شمال باخترـ جنوب خاوري، از نزدیکی شهر مراغه گذشته، تا جنوب خاوری روستای آغجهگلی ادامه می یابد ،(شکل 4-24). این گسله در طول خود، بطور عمده، توفهای پلیو ـ کواترنری مراغه را بریده است. بریده شدن نهشتههای آبرفتی کواترنر پسین (Qt2) در راستای آن، گویای توان جنبایی این گسله خواهد بود. (جدول 2-4 ). مسیر رودخانههای قلعه چای، کوندچای و چند آبراهه بزرگ دیگر در جنوب خاوري مراغه، در راستای گسله مراغه، بطور راستگرد جابجا شدهاند و از آنجایی که این گسله موازی با سامانه گسلی شمال تبریز است، دور از انتظار نیست که شاخهای دیگر از سامانه گسلی راستگرد شمال باختري ایران، در خاور دریاچه ارومیه باشد. درازای این گسله که دست کم از سه بخش موازی و ناهمردیف تشکیل شده است به 75 کیلومتر میرسد. این گسله را بصورت بریدگیهای خطی مستقیم، بر روی تصاویر ماهوارهای لندست (شکل 4-48)، می توان به چشم دید. شواهد ریختشناختی، گویای بالا آمدگی بلوک شمال خاوري نسبت به بلوک جنوب باختري آن است.
شکل4-48- تصویر ماهواره ای لندست خاور دریاچه ارومیه ـ مراغه. گسله شناسایی شده مراغه، بر روی این تصویر نشان داده شده است. بریده شدن سطوح کواترنری در بخش مرکزی و خاوري این گسله و نیز خمش راستگرد آبراهه های قرار گرفته در مسیرگسله قابل تشخیص است (اطلس لرزهزمینساخت چهارگوش تبریز، زیر چاپ).