گسله ي نيشابور ( Neyshabur fault )

گسله ي نيشابور با راستاي شمال باختري _ جنوب خاوري از 3 كيلومتري شمال باختری شهر نيشابور مي گذرد . اين گسله داراي شيب به سوي شمال خاوري بوده و در بخش هاي مياني و شمال باختري آن سنگهاي آتشفشاني و رسوبي ائوسن ( از سوي شمال خاوري ) برروي بادزن هاي آبرفتي و رسوبات آبرفتي كواترنر دشت ( در جنوب باختري ) رانده شده اند(شکل 3-16 ) . گسله ي نيشابور در بخش جنوب خاوري خود رسوبات آبرفتي كواترنر را به روشني بريده و ديواره گسله به خوبي در روي زمين نزديك آبادي هاي سيدآباد ، شوري ( خاور كارخانه قند نيشابور ) و تقي آباد (‌شمال و شمال باختري كارخانه قند ) ديده مي شود . اين گسله هم چنين به روشني در روي نگاره هاي هوايي 1444-1446 ( به مقياس 1:55000 ) به صورت خط تيز ، برنده و جوان به چشم مي خورد (‌بربريان و قرشي 1368).
گسله ي فشاري نيشابور برروي خطواره ي مغناطيسي قرار ندارد ولي در 3 كيلومتري موازي شمال خاوري آن و با همان روند خطواره مغناطيسي F-50 (Yousefi and Friedberg 1978 ) قراردارد . از آنجا كه شيب گسله ی فشاري نيشابور به سوي شمال خاوري است ،‌امكان دارد در ژرفا بر تصوير افقي خطواره  منطبق شود .
قرار گرفتن گسله ي فشاري جوان و كواترنر نيشابور در پهنه ي زمينلرزه 1209 نيشابور              (Ms= 7.9,Io X ) و ويژگي هاي ريخت زمينساختي آن نشان دهنده ي جنبش اين گسله به هنگام رويداد اين زمينلرزه است . به گمان زمينلرزه هاي زير در پي جنبش گسله اي فشاري نيشابور رويداده اند :

1. زمينلرزه روزهاي پسين سده هفتم ميلادي نيشابور
2. زمينلرزه 1145 نيشابور (Ms =5.3,Io VIII+ )
3. زمينلرزه 1209 نيشابور(Ms = 7.6,Io X )
4. زمينلرزه 1251 شادياخ (نيشابور) (Ms = 5.3,Io VIII+ )
5.  زمينلرزه 7 اكتبر 1270 نيشابور (Ms = 7.1,Io IX )

 

 

 

 

شكل 3-47 : گسل نيشابور بر روي تصاوير ماهواره اي لندست. شكل 16-3  c بر خاستگي رسوبات آبرفتي را در كنار گسله نشان مي دهد.

1. زمينلرزه فوريه 1389 نيشابور (Ms = 7.6,Io X )
2. زمينلرزه 23 نوامبر 1405 نيشابور (Ms = 7.6,Io X )
3. زمينلرزه 21 اوت 1928 نيشابور (mb= 5.2,Io VII )
4. زمينلرزه 23 (؟) آوريل 1949 نيشابور ( Io VI )

قرار گرفتن مركز دستگاهي زمينلرزه هاي 16/8/1977 ( mb = 4.5 ) و 6/7/1984 ( mb = 4.8 ) در نزديكي گسله ي نيشابور ممكن است گوياي جنبش آهسته اين گسله باشد .