گسله هاي جنبا در البرز خاوری و کپه داغ باختری
گسله ی عشق آباد (Ashkabad fault)
اين گسله در كرانه شمال فروافتادگي جنوب خاوري كاسپين و شمال باختري كپه داغ بين "بخاردن" و "تركمن باشي" قرار دارد. گسله ی عشق آباد ( گسله ی اصلي كپه داغ) با راستاي ْN300 ، مرز شمال باختري بين كپه داغ و پلت فرم توران را تشكيل داده است. حفاري هاي انجام شده در راستاي اين گسله نشان مي دهد كه گسله ی اصلي كپه داغ يك گسله ی معكوس پرشيب يا راندگي با شيب به سمت جنوب است كه 10-7 كيلومتر جابجايي معكوس دارد(Lyberis and Manby 1999 ). سازوكارهاي كانوني موجود از كپه داغ نيز نشان دهنده ي گسلش معكوس پرشيب با بردار لغزش شمال _ شمال خاور است كه به طور مورب نسبت به روند اصلي كپه داغ قرار مي گيرد (Priestley et al.1994 ). ارتباط زاويه اي بين گسله ی عشق آباد و جهت فشارش در گستره ، با يك سازوكار معكوس _ راست بُر براي اين گسله همخواني دارد. گسله ی اصلي كپه داغ در سمت شمال باختري خود چين ها را قطع كرده و در سمت جنوب خاوري با آن ها موازي است. اين گسله از سه تكه ي همپوشان تشكيل شده كه هركدام نسبت به ديگري مقداري جابجايي دارد. پهنه همپوشاني با چين ها و راندگي هاي كوتاه با راستاي ميانگين خاوري _ باختري مشخص مي گردد. درازاي تكه ها به ترتيب از سمت شمال باختر به جنوب خاور كوتاه تر مي شود. هر تكه ي گسلي در انتهاي جنوب خاوري به سمت يك پهنه گسلي با راستاي شمال، شمال باختري خميدگي پيدا كرده و به درون گستره كوهستاني گسترش مي يابد. بدين ترتيب تكه ي ميان دو گستره قازان جيك و قزل آروات به يك پهنه گسلي كه از نزديكي بجنورد عبور مي كند ،خميده مي شود. تكه ي بين قزل آروات و باخاردن به پهنه گسلي كه از نزديكي كبكان (جنوب خاور درگز) عبور مي نمايد، خميدگي پيدا مي كند (Tchalenko 1975 ). به سمت انتهاي شمال باختر كپه داغ ، گسله ی اصلي كپه داغ كور يا پنهان (blind ) مي شود
(Lyberis and Manby 1999 ). در مقابل دنباله ي آن در جنوب خاور (ناحيه سرخس) به صورت يك خطواره قابل رديابي است. با توجه به ساز و كار و نرخ جنبش متفاوت اين گسله در جنوب خاوري در اين گزارش بخش جنوب خاوري با نام راندگي شمال كپه داغ خوانده مي شود.
براي پهنه ي گسله ي اصلي كپه داغ ، اندازه گيري ميزان جابجايي مجراي قنات ها ، نشان دهنده نرخ جابجايي راست بُر حدود 8-3 ميليمتر در سال است (Trifonov 1978 ).
جهت ورود به صفحه گسله هاي شمال خاوري اينجا كليك كنيد
جهت ورود به صفحه گسله هاي شمال باختري اينجا كليك كنيد